ÖĞRETMENLERİN 21. YÜZYIL BECERİLERİNE İLİŞKİN ÖZYETERLİK ALGILARI: İZMİR İLİNDE BİR UYGULAMA

İsmet Acar^* Turkey
^*Correspondence: İsmet Acar, Turkey, Email:

Received: May 02, 2023, Manuscript No. jisr-23-99147; Editor assigned: May 05, 2023, Pre QC No. jisr-23-99147 (PQ); Reviewed: May 19, 2023, QC No. jisr-23-99147 ; Revised: May 24, 2023, Manuscript No. jisr-23-99147 (R); Published: May 31, 2023, DOI: 10.17719/jisr.2023.99147

OZET

21. yüzyıl becerileri, bilginin yaratılması, elde edilmesi, do�?rulanması ve kullanılması kadar, kolektif bir sosyal çabanın parçası olarak herkes için kullanılabilirli�?i hedeflemektedir. Ö�?retmenler, ö�?rencilerin hem e�?itimsel hem de akademik yönlerini geli�?tirme ve sürdürme sürecinde hayati rolleri bulunan ki�?iler oldu�?undan 21. yüzyıl becerileri ba�?lamında önce kendilerinin temel yetkinlikleri ta�?ımaları gerekmektedir. Bundan dolayı günümüzde ö�?retmenlerin 21. yüzyıl becerileri kapsamında ö�?renenlere yeteri ölçüde hitap edebilmesi ve ö�?retmenlerin ça�?ın yeterlilik, geli�?im ve becerilerine sahip olması gerekmektedir. Bu kapsamda hazırlanan çalı�?manın amacı ö�?retmenlerin 21. Yüzyıl Becerilerine İli�?kin Özyeterlik Algılarının belirlenebilmesidir. 2022-2023 bahar döneminde devlet okullarında görev yapan 339 ö�?retmenin katılımıyla gerçekle�?tirilen ara�?tırma sonucunda katılımcı ö�?retmenlerin 21 yüzyıl becerileri özyeterliliklerinde demografik faktörlerden ö�?retmenlerin e�?itim düzeyleri arasında bir farklılık olmadı�?ı, meslekte geçirilen zaman bakımından ö�?renme ve yenilenme becerileri alt boyutu açısından ö�?retmenlerin meslekte geçirdikleri süre bakımından istatistiksel olarak anlamlı oldu�?u, ya�? de�?i�?kenine göre bilgi, medya ve teknoloji becerileri açısından ya�? de�?i�?keni bakımından aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı oldu�?u görülmü�?tür. Bu tespitlere göre ö�?retmenlerin 21 yüzyıl becerileri kapsamında özyeterliklerinin arzu edildi�?i gibi sa�?lanması ve sürdürülmesinde sürekli e�?itim, hizmet içi e�?itim, uygulamalı e�?itim gibi süreçlerle kazanımlarının artırılması gerekti�?i ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler: 21. Yüzyıl Becerileri, Özyeterlik, Ö�?retmen, E�?itim, Yönetim.

Keywords

21st Century Skills, Self-efficacy, Teacher, Education, Management.

GİRİŞ

Eğitimin temel amacı, kendilerine ve çevrelerine yararlı olan ve değer yaratan bireylerin yetiştirilmesi, toplumun gereksinim duyduğu insan kaynağının nitelik ve nicelik bakımından geliştirilmesidir (Öztemel, 2018; Alkayiş, 2021). Geniş açıdan eğitim, bireysel ve toplumsal gereksinimlere odaklanmakta, bu kavram arasındaki ilişkiden yola çıkarak çağın koşullarına göre insan kaynağı yetiştirmeye ve geliştirmeye odaklanmaktadır (Saykılı, 2018; Gülteki n, 2020). Günümüz bilgi toplumunda, ilkesel olarak gelecekteki bilgi ekonomisine ve bilgi ekosistemine uygun yetkinlikleri kazandıran, sağlayan ve teşvik eden küresel, kurumsal ve sürdürülebilir bir eğitim yaklaşımı benimsenmiştir. Bu yaklaşım da “21. Yüzyıl Becerileri” olarak kavramsallaştırılmıştır (Kahila, vd., 2020; Uçak & Erdem, 2020).

21. yüzyıl becerileri; “21. Yüzyıl İçin Öğrenme Ortaklığı” (Partnership 21 for 21st Century Learning (P21)) tarafından geliştirilmiş, öğrenim sürecinde üç ana başlık ve on bir alt başlıkta kazandırılması gereken becerileri toplayarak, öğrencilere neleri, ne kadar ve nasıl kazandırılacağını ve öğretileceğini ortaya koyarak 21. yüzyılın öğrenme standartlarını geliştirmiştir (P21, 2007; Yalçın, 2018; Cansoy, 2018). 21. Yüzyıl Becerileri bütünleşik eğitim modelleri kapsamında bakıldığında; teknolojik, pedagojik, bağlamsal ve hümanist boyutlarda disiplinler arası yetkinlikleri farklı açılardan gözlemlemeye ve değerlendirmeye olanak tanır (González-Pérez & Ramírez-Montoya, 2022).

1. 21. YÜZYIL BECERİLERİ

21. yüzyıl becerileri, UNESCO tarafından benimsendiği üzere yaşamın her aşamasında çeşitli eğitim ve geliştirmeleri içermekte, klasik okul temelli modeller yerine sürekliliği merkeze alarak “herkes için yaşam boyu öğrenme” mottosuyla Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin (SKH) gerçekleştirilmesini amaçlamaktadır (UNESCO, 2016). 21. Yüzyıl Becerileri, kişisel yaşamda, iş yaşamında ve kamusal alanda 21. yüzyılın gereksinimlerine uygun olarak ileri sürülen çok paydaşlı işbirlikçi bir eğitim yaklaşımıdır. Bu yaklaşımın merkezinde üç tür yetkinlik vardır (Liesa-Orús, vd., 2020; Szabo, vd., 2020; Greiff & Kyllonen, 2016);

• Birincisi öğrenme becerileridir. Bu beceriler yaratıcılık ve yenilik, eleştirel düşünme ve problem çözme; iletişim ve işbirliğinden meydana gelmektedir.

• İkincisi okuryazarlık becerileridir. Bu beceriler bilgi okuryazarlığı; medya okuryazarlığı; BİT okuryazarlığından meydana gelmektedir.

• Üçüncüsü yaşam becerileridir. Bu beceriler esneklik ve uyarlanabilirlik; inisiyatif ve öz- yön; sosyal ve kültürlerarası beceriler; verimlilik ve hesap verebilirlik; liderlik ve sorumluluktan meydana gelmektedir.

21. yüzyıl becerileri ilkesel bir yaklaşım olup tanımı, içeriği ve niteliği hakkında üzerinde uzlaşılmış bir görüş bir bulunmamakta, eğitim, iş dünyası, ekonomi, politika ve sosyal yaşam gibi boyutlarda ele alınmaktadır (Ghafar, 2020; Cansoy, 2018). 21. yüzyıl becerileri geniş açıdan; “bireylerin geleceğe yönelik öğrenmeleri içeren onların yaşamlarını sürdükleri yüzyılın beklentilerine cevap verebilmeleri için gerekli olan beceriler” olarak kabul edilebilir (Boyacı & Özer, 2019). 21. yüzyıl becerileri pek çok gelişmiş ülkenin eğitim programlarında yer almakta olup Türkiye’de ise 2004 yılından itibaren ilköğretim programlarında ve tüm derslerde; ortak beceriler olarak eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma, problem çözme, karar verme, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik becerileri olmak üzere yer verilmiştir (Tuğluk & Özkan, 2019). Çeşitli kurumların 21. yüzyıl becerilerine ilişkin tanımlamalar Tablo 1’de sunulmuştur.

Tablo 1. 21. Yüzyıl Becerilerinin Sınıflandırılması

Milli Eğitim Bakanlığı, 21. yüzyıl becerileri kapsamında; “öğretmen, öğrenci, veli, okul idarecisi, üst düzey kurum yöneticileri, sivil toplum kuruluşları, öğretim elemanları, üniversite idarecilerine sordukları sorularda çağdaş öğretmen yeterlikleri; konu alanı, öğrenci (psikolojik) gelişimi, öğretimi planlama, öğretim stratejileri (yöntem-teknikler), bilimsel işlem becerileri, sınıf yönetimi/ sınıf içi etkinlikler, mesleki gelişim, sosyal/ çevresel boyut ve kişisel özellikler” boyutlarında geniş katılımlı ya da çok paydaşlı politika ve stratejiler benimsemiştir (Gelen, 2017). Benimsenen ilkeler doğrultusunda eğitim programları özelinde 21. yüzyıl becerilerini meydana getiren; öğrenme ve yenilik becerileri bilgi, medya ve teknoloji becerileri ile yaşam ve kariyer becerilerinden oluşan üç boyutta çok sayıda araştırma ve çalışma yapılmıştır. 21. yüzyıl becerileri eğitim sürecinde; iş, ekonomi, medya, dijitalleşme, proaktif problem çözme, girişimcilik becerileri, finansal okuryazarlık, eleştirilen düşünme, küresel bakış, işbirlikçi uygulamalar, uzmanlaşma, inovasyon ve iletişim becerileri kavramlara odaklanarak geleceğe insan yetiştirmeyi hedefleyen geniş kapsamlı bir yaklaşımdır (Ananiadou & Claro, 2009).

21. yüzyıl becerileri, bilginin yaratılması, elde edilmesi, doğrulanması ve kullanılması kadar, kolektif bir sosyal çabanın parçası olarak herkes için kullanılabilirliği hedeflemektedir (UNESCO, 2015). Bu kapsamda eğitim alanında öğretmenlere önemli rol ve sorumluluklar düşmekte olup Orhan Göksün (2016), Göksün ve Kurt (2017), Erten (2020), Uyar ve Çiçek (2021) çalışmalarında bunları şu şekilde sınıflandırmışlardır;

• Yönetsel Beceriler: Liderlik, takım çalışması, işbirliği, uyum, sanal çalışma alanlarını kullanma yeteneği, eleştirel düşünme, problem çözme, muhakeme, analiz, yorumlama, bilgi sentezleme, araştırma becerileri ve uygulamaları, sorgulama,

• Teknopedagojik Beceriler: Bilgi ve iletişim teknolojisi okuryazarlığı, medya ve internet okuryazarlığı, veri yorumlama ve analiz, bilgisayar programlama, ekonomik ve finansal okuryazarlık, girişimcilik,

• Onamacı Beceriler: Öğrenenlerin davranış ve tutumlarına saygı duyma ve pekiştirme, yaratıcılık, sanat, merak, hayal gücü, yenilik, kişisel anlatım,

• Esnek Öğretme Becerileri: Öz-yönelim, planlama, öz disiplin, azim, uyarlanabilirlik, inisiyatif alma, sözlü ve yazılı iletişim, konuşma ve sunum yapma, dinleme,

• Üretimsel Beceriler: Üretim ve değer bilinci, bilimsel çaba ve yöntem, girişimcilik, muhakeme, etik ve sosyal adalet, küresel farkındalıktır.

Öğretmenler, öğrencilerin hem eğitimsel hem de akademik yönlerini geliştirme ve sürdürme sürecinde hayati rolleri bulunan kişiler olduğundan 21. yüzyıl becerileri bağlamında önce kendilerinin temel yetkinlikleri taşımaları gerekmektedir. Bundan dolayı günümüzde öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri kapsamında öğrenenlere yeteri ölçüde hitap edebilmesi ve öğretmenlerin çağın yeterlilik, gelişim ve becerilerine sahip olması gerekmektedir (Kozikoğlu ve Özcanlı, 2020; İncik Yalçın, 2020).

21. yüzyıl becerileri ideal bir kişisel ve toplumsal eğitim yaklaşımı olmakla birlikte hayata geçirilmesinde birtakım zorluklar vardır. Ulusal politika metinleri ve uluslararası kurumlar nezdinde hedeflerin ve içeriklerin belirlenmesi başlangıç için yerinde bir girişim olmakla birlikte uygulama tarafında engeller ya da gelişim güçlüğü gözlenmektedir. Örneğin P21 ve OECD gibi kurumların öncülüğünde başlatılan 21. yüzyıl becerileri hareketi pek çok ülkenin eğitim müfredatında yerini alarak olumlu etkilerini göstermeye başlamıştır. Ancak içeriklerin uygulanması ve sonuçların alınmasında öğretmenlerin özyeterlikleri gibi aracılık rolü bulunan faktörler bakımından yapısal ve metodolojik sorunlar vardır (Yılmaz, 2021; Urbani, vd., 2017).

Bu sorunların tespit edilebilmesi ve aşılabilmesi için de öğretmenlerin 21 yüzyıl becerileri çerçevesinde durumlarının ve niteliklerinin ortaya konulması, onların özyeterlik düzeylerinin belirlenmesi gerekmektedir. Zira öğrencilerin gereksinim duyduğu eğitsel donanımlar öğretmenler aracılığı ile sağlanmakta olduğundan 21 yüzyıl becerileri bağlamında hedeflenen sonuçların elde edilebilmesinde öğretmenler merkezi ve asli konumdadırlar.

2. ÖZYETERLİK

Özyeterlik kavramı Bandura (1997) tarafından “Sosyal Öğrenme Kuramı” çerçevesinde temellendirilmiş, bireyin belirli bir performans hedefine ulaşmak üzere yaptığı faaliyetlerin başarısına ilişkin bireysel yargılar olarak kavramsallaştırılmıştır (Bandura, 1997). Bu kapsamda özyeterlik, bireyin yapmak zorunda olduğu faaliyetler arasından neler yapabildiğini ifade etmekte, gerçekleştirilen faaliyetlerden elde edilmesi hedeflenen toplam faaliyetlerin sonuçlarına oranıdır (Bandura, 1997). Dar anlamda özyeterlik, bireyin kişisel yeteneklerine ilişkin algılamalarıdır (Çakır, Kan & Sünbül, 2006). Geniş anlamda özyeterlik bireyin kendisinden beklenen rolleri etkili bir şekilde yerine getirebilmesi için gerekli olan tüm bilgi, beceri ve tutumları kazanmış olması ve bunlara yönelik kişisel algılarıdır (Özaydın, Çavaş & Cansever, 2017).

Özyeterlik üzerine yapılan araştırmalarda öz-yeterlik algısı; bireyin motivasyon düzeyi, kişisel amaç ve isteklerini gerçekleştirmeye olan bağlılığı, bir eylem için harcanan çabanın miktarı, zorluklarla baş etme düzeyi, başarı ve başarısızlık durumu ve genel performansı şeklinde kabul edilmektedir (Arslan, 2018). Buna göre yüksek öz yeterlik algısı; bireyin motivasyonunu, stres kontrolü ve olumsuzluklarla baş etmesini, örgütsel bağlılığını ve bireysel performansını artırmaktadır (Çolak, Yorulmaz & Altınkurt, 2017).

Öğretmenlerin, öğretme ve eğitim boyutunda görevlerini başarıyla yerine getirebilmek için gereken davranış ve becerileri gösterebileceklerine ilişkin inançları ise öğretmen özyeterliği olarak kabul edilmektedir (Aytaça, 2018; Gerçek, vd., 2006). Öğretmenler açısından özyeterlik, öğretmenlerin öğrenciyi istendik yönde etkileme kapasiteleri ve kurumdaki görevlerini başarıyla yerine getirebilmeleri için gerekli davranışları gösterebileceklerine olan kişisel inançlarıdır (Berkant ve Ekici, 2007).

Yüksek özyeterlik inancına sahip öğretmenlerin zorlayıcı süreçlerde öğrencilerin öğrenmesini teşvik edebilme performansı daha yüksektir. Bu kapsamda yüksek özyeterlik inancına sahip öğretmenlerin; (a) eğitim programlarındaki yeniliklerini uygulamakta, (b) öğrenci özerkliğini teşvik eden sınıf yönetiminde, (c) yeni öğretim yöntemlerini kullanmakta ve kendi yöntemlerini geliştirmekte, (d) sınıftaki problemleri çözme ve istendik davranış geliştirmekte, (e) öğrencilerin kendilerini ifade edebilmelerini sağlamakta, (f) öğretim ortamında ve öğrenci düzeyinde motivasyon sağlamakta daha etkili oldukları belirtilmektedir (Miller, Ramirez & Murdock, 2017; Cho & Shim, 2013). Düşük özyeterlik algısına sahip olan öğretmenler ise öğrencileri istendik davranışlara yöneltmek ve ideal bir eğitim sürecinden geçirebilmek için dış desteğe, gözetime ve sürekli olarak rehberliğe ihtiyaç duyabildikleri gibi özgüven, performans, hedeflere ulaşma, sınıf yönetimi, problem çözme vb. gibi önemli konularda da yetersiz kalabilmektedirler (Şahin & Şahin, 2017).

Öğretmen özyeterliği çeşitli şekillerde ele alınmakla birlikte Chernis (1993) tarafından yapılan iki boyutlu yaklaşım sıklıkla literatürde yer bulmaktadır. Buna göre birinci boyut mesleğe yönelik olup mesleğin gerekliliklerini taşıma, meslekle ilgili görevleri yerine getirebilme, etkileşime geçebilme, eğitim-öğretim sürecinde gerekli olan ilişkileri kurabilme, düzenleyebilme ve yönetebilmeye yönelik algılamalardır. İkinci boyut kurumsal ya da örgütsel süreçlere yönelik olup; okul ortamında görev sorumluluk taşıyabilme, okulun değer ve iklimine uyum sağlayabilme, okulun parçası olma ve aidiyet geliştirme gibi hususlara yönelik algılamalardır (Bumen, 2010). Genel olarak özyeterlik ile eğitimin unsurları arasında her zaman bir ilişki ve etkileşim vardır. Öne çıkanlar arasında öğretmen özyeterliği ile öğrencilerin akademik başarısı, zaman yönetimi ve planlama stratejileri, mesleki bağlılık, kişilerarası iletişim ve etkileşim, eğitim ve öğretim performansı, yenilikleri uyum sağlama ve uygulama, problemleri teşhis etme ve çözüm geliştirme yer almaktadır (Caprara, vd. 2006; Ocak & Eğmir, 2014).

3. Literatür

Cemaloğlu vd., (2019) çalışmalarında öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri kapsamında özyeterlik algılarının yüksek olduğunu, söz konusu becerilerde cinsiyete, eğitim durumuna ve mesleki kıdeme göre farklılaşma olmadığını, fakat genç öğretmenlerinde yenilenme ve öğrenme becerileri boyutunda yaşlı olanlardan daha yüksek seviyede olduklarını tespit etmişlerdir.

Gür vd., (2022), 25 maddelik 21. yüzyıl becerileri ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması amacıyla yaptıkları çalışmalarında, söz konusu becerileri iletişim, eleştirel düşünme, yaratıcılık ve işbirliği olmak üzere dört boyutta toplamışlardır.

Bulut (2022) çalışmasında katılımcı öğretmenlerin okul öncesi eğitim alıp almamaları ile 21. yüzyıl becerilerine ilişkin özyeterlikleri arasında ilişki olduğunu ayrıca aylık hane halkı geliri yüksek olan, üniversitede akademik not ortalaması yüksek olan öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerinin daha yüksek olduğunu tespit etmiştir.

Yıldırım, Utkugün & Yurtseven (2022) çalışmalarında öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri ile özyeterlilikleri arasındaki ilişkide cinsiyet, öğrenim durumu ve mesleki kıdem değişkenlerinin etkili olduğunu, katılımcıların 21. yüzyıl becerileri konusunda öğretmenlerin özyeterliklerini yeterli olduğunu tespit etmişlerdir.

Kolata (2022) 21. yüzyıl becerileri kapsamında öğretmenlerin dijital vatandaşlık algısının etkili bir faktör olduğunu tespit etmiştir.

Mete (2021) branş değişkenine göre yaptığı çalışmasında Türkçe öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri kapsamında özyeterlik algılarının yüksek olduğunu, cinsiyet değişkenine göre kadın öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri kapsamında özyeterlik algılarının, erkeklerden daha yüksek olduğunu tespit etmiştir. Ayrıca öğretmenlerin mesleki kıdemlerinin 21. yüzyıl becerileri ve özyeterliklerinde etkili bir faktör olduğunu ancak mezuniyet durumlarının etkili olmadığını tespit etmiştir.

4. YÖNTEM

4.1. Araştırmanın Modeli

Bu araştırma, tarama modellerinden biri olan ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Tarama modelli araştırmalarda, belirli özelliklere sahip bir grup insanın olaylara, olgulara ve durumlara yönelik algıları ve tutumları belirlemeye çalışılmaktadır. Ayrıca araştırmanın deseni nicel araştırmadır. İlişkisel tarama, iki veya daha fazla değişken arasındaki ortak varyansın varlığını ve derecesini tespit etmeyi amaçlayan bir modeldir. Bu çalışmanın öğretmen adaylarının 21. yy becerilerine ilişkin öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkiyi inceleyeceği için araştırmanın amacına uygun olduğu düşünülmektedir (Karasar, 2016).

4.2. Araştırmanın Çalışma Grubu

Araştırmanın 2022-2023 bahar döneminde İzmir ilinde devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin katılımlarıyla sürdürülmüştür. Araştırmanın örneklemini belirlemek için amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan tabakalı örnekleme kullanılmıştır. Tabakalı örnekleme, evrendeki bireylerin özelliklerini temsil edecek belirli oranlara göre alt gruplar oluşturarak örneklemi belirlemeyi amaçlayan bir yöntemdir (Büyüköztürk vd., 2016). Çalışmanın örneklemini belirlemek için amaçlı örnekleme yöntemlerinden tabakalı örnekleme kullanılmıştır. Tabakalı örnekleme, evrendeki bireylerin özelliklerini temsil edecek biçimde alt grupların belli oranlara göre oluşturulup örneklemi belirlemeyi hedefleyen bir yöntemdir (Büyüköztürk et al., 2016). Araştırmanın evreninden katman alınarak katılımcı sayısı belirlenmiş ve 339 öğretmen araştırmanın örneklemi olarak belirlenmiştir. Örneklemde yer alan öğretmenlerin demografik özellikleri Tablo 2'de yer almaktadır.

Tablo 2’de görüldüğü üzere araştırmaya katılan 339 öğretmenin %76,7’si kadın öğretmenlerden oluşurken %23,3’ü ise erkek öğretmendir. Bu katılımcıların neredeyse yarısının yaşları %48,7 ile 40-50 yaş arasında değişmektedir. İkinci sırada %26,3 ile 50 yaşından fazla olanlar yer alırken yaşları 30 ile 40 arasında değişen öğretmenlerin oranı %21,8’dir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin ise sadece %3,2’si 30 yaşın altındadır. Bu öğretmenlerin %79’u evliyken geriye kalan %21’i ise bekardır. Araştırmada yer alan öğretmenlerin yarısından fazlası %58,4 ile meslek hayatlarında 20 yılı geride bırakmışlardır. İkinci en yüksek oranda %16,2 ile meslek hayatının 15 ile 20. yılları arasında olan öğretmenler yer almaktayken bunları sırasıyla %13,9 ile 10-15 yıl ve %8 ile 5-10 yıl arasında hizmet süresine sahip olan öğretmenler izlemektedir. Son sırada ise %3,5 ile meslek hayatının ilk 5 yılı içinde olan öğretmenler yer almaktadır. Lisans mezunu olma zorunluluğu olan öğretmenlerden ise sadece %17,4’ü lisansüstü eğitim aldıklarını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %62,5’i ilkokulda görev alırken %25,1’i lisede, %12,4’ü ise ortaokulda görev yapmaktadır.

Tablo 2. Katılımcıların Demografik Dağılımı

Veri Toplama Aracı

Araştırmada veri toplama aracı olarak Anagün, Atalay, Kılıç ve Yaşar (2016) tarafından geliştirilen “21. Yüzyıl Becerileri Yeterlik Algıları Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek 42 maddeden oluşup bu maddeler “öğrenme ve yenilenme becerileri, yaşam ve kariyer becerileri ve bilgi, medya ve teknoloji becerileri” olmak üzere 3 boyuttan oluşmaktadır. Ölçek üç alt boyuttan oluşmaktadır ve “Yeni durumlara uyum sağlamada rahat değilimdir.” maddesi ters kodlanarak hesaplanan puanların ortalamaları üzerinden analizler gerçekleştirilmiştir. Ölçekte hiçbir alt boyut normal dağılıma uymazken (p=0,0001<0,05) ölçeğin tamamından elde edilen toplam özyeterlik puanları ortalaması normal dağılım gösterdiğinden (p=0,07>0,05) verilerin incelenmesinde parametrik testlerden ikili grupların farklılıklarının araştırılmasında bagımsız örneklem t testi ve ikiden fazla grupların farklılıklarının araştırılmasında ANOVA, farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunun tespitinmde ise Post Hoc analizinden yararlanılmıştır. Normal dağılım göstermeyen alt boyutların puan ortalamalarının karşılaştırılmasında parametrik olmayan testler kullanılmıştır. İkili grupların ortalama puanlarının istatistiksel olarak farklarının araştırılmasında Mann-Whitney U testi, ikiden fazla gruplarınkinde ise Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Ölçme aracına ilişkin nicel bulgular aşağıda aktarılmıştır.

Ankette yer alan sorulara verilen cevaplardan elde edilen toplam özyeterlik puan ortalamasına bakıldığında öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerine ilişkin özyeterlik algılarının oldukça yüksek olduğu görülmüştür. Bu puan 4,15 iken en düşük ortalama 3,14’tür. Öğretmenlerin 4,26 ile bilgi, medya ve teknoloji becerileri algı düzeyi birinci sırada yer alırken bunu neredeyse aynı ortalamada 4,25 ile yaşam ve kariyer becerileri izlemektedir. Çalışmada en düşük ortalama puana sahip olan alt boyut ise öğretmenlerin öğrenme ve yenilenme becerileriyken bu puan da neredeyse 4 gibi yüksek bir ortalamaya sahiptir.

Ankete verilen cevaplar üzerinden elde edilen puanların normal dağılıma uygunluğunun araştırılmasında gerçekleştirilen Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testlerinde “Toplam Özyeterlik” olarak adlandırılan ölçeğin tamamından elde edilen puanlar normal dağılıma uyarken (p=0,07>0,05) alt boyutların normal dağılım göstermediği anlaşılmaktadır (p<0,05).

Verilerin Analizi

Verilerin analizleri SPSS Versiyon 26 paket programı kullanılarak %95 güven düzeyinde α=0,05 alınarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada öğretmenlerin 21. yy becerilerine yönelik özyeterlik algı düzeylerini ölçmek üzere kullanılan ölçek dışında öncelikle kendilerini, konu hakkında nasıl değerlendirdiklerini ortaya koymak adına “21. Yüzyıl becerilerinin neler olduğunu biliyor musunuz?” sorusu yöneltilmiş ve öğretmenlerin sahip olduğu demografik değişkenler ile olan ilişkisinin tespiti için Ki kare analizi gerçekleştirilmiştir.

Tablo 5’te görüldüğü üzere araştırmaya katılanların %9,7’si 21. Yüzyıl becerilerinin neler olduğunu bilmediğini, %43,4’ü kısmen bildiğini ve %46,9’u ise bildiğini belirtmiştir. Bu soruya istinaden araştırmamızda yer alan öğretmenlerin demografik verileri ile cevaplar arasındaki ilişkinin incelenmesinde gerçekleştirilen ki kare analizinde (Tablo 6) öğretmenlerin cinsiyet, yaş, medeni durum, mesleki deneyim ve öğrenim durumları ile 21. yy becerilerin neler olduğuna dair sahip oldukları bilgi düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmazken (p>0,05) sadece öğretmenlerin görev yaptıkları okul türü ile aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p=0,007<0,05).

Tablo 3. Ölçeğe Dair Tanımlayıcı İstatistikler

Tablo 4. Ölçek ve Alt Boyut Puanları Normallik Testi

Tablo 5. “21. Yüzyıl becerilerinin neler olduğunu biliyor musunuz?” Sorusuna Verilen Cevapların Dağılımı

Tablo 6. Demografik Veriler İle Cevaplara İlişkin Ki-Kare Analizi

İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular

Araştırmada katılımcı öğretmenlerin cinsiyet değişkenine göre 21. becerileri kapsamında Özyeterlik ve Alt Boyutları ilişki analiz edilmiş ve elde edilen bulgular Tablo 7’de sunulmuştur.

Tablo 7. Cinsiyet Değişkenine Göre21. Yüzyıl Becerileri Özyeterlik ve Alt Boyutların İlişkisi

Cinsiyet değişkenine göre toplam özyeterlik puan ortalamalarının farklarının araştırılmasında normal dağılım gösterdiği için kullanılan t testi neticesinde, cinsiyet değişkeni bakımından bu puan ortalamaları aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı söylenebilir (p=0,43>0,05).

Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular

Araştırmada katılımcı öğretmenlerin medeni durum değişkenine göre 21. becerileri kapsamında Özyeterlik ve Alt Boyutları ilişki analiz edilmiş ve elde edilen bulgular Tablo 8’de sunulmuştur.

Tablo 8. Medeni Duruma Göre 21. Yüzyıl Becerileri Özyeterlik ve Alt Boyutların İlişkisi

Dördüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular

Araştırmada katılımcı öğretmenlerin öğrenim durumu değişkenine göre 21. becerileri kapsamında Özyeterlik ve Alt Boyutları ilişki analiz edilmiş ve elde edilen bulgular Tablo 9’da sunulmuştur.

Tablo 9. Eğitim Düzeyine Göre 21. Yüzyıl Becerileri Özyeterlik ve Alt Boyutların İlişkisi

Öğretmenlerin eğitim düzeyleri açısından tüm ölçek bazında aldıkları puanların karşılaştırılmasında kullanılan t testi neticesinde lisans ya da lisansüstü eğitim alan öğretmenlerin özyeterlik bakımından aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmektedir (p=0,51>0,05).

Beşinci Alt Probleme İlişkin Bulgular

Araştırmada katılımcı öğretmenlerin mesleki deneyim değişkenine göre 21. becerileri kapsamında Özyeterlik ve Alt Boyutları ilişki analiz edilmiş ve elde edilen bulgular Tablo 10’da sunulmuştur.

Tablo 10. Mesleki Deneyim Durumuna Göre 21. Yüzyıl Becerileri Özyeterlik Alt Boyutları İlişkisi

Tablo 11. Yaş Değişkenine Göre 21. Yüzyıl Becerileri Özyeterlik ve Alt Boyutları İlişkisi

Tablo 12. Okul Türüne Göre 21. Yüzyıl Becerileri Öz Yeterlilik ve Alt Boyutları İlişkisi

Araştırmada öğretmenlerin mesleki deneyim süreleri açısından özyeterlik algı düzeyleri arasındaki farkın hangi meslek yıllarında olan öğretmenler arasından kaynaklandığının tespiti için gerçekleştirilen Hochberg testi neticesinde, mesleğinin 5-10 yılları arasında olan öğretmenlerin 15 yıl ve daha fazla görev yapan öğretmenlerden daha yüksek bir özyeterlik algı düzeyine sahip olduğu söylenebilir (p=0,03<0,05 p=0,01<0,05).

Yaş değişkeni bakımından öğretmenlerin özyeterlik algı düzeyleri arasındaki farkın anlamlılığın araştırılmasında gerçekleştirilen ANOVA analizinde bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı söylenebilir (p=0,37>0,05).

Araştırmaya katılan öğretmenlerin hangi okul türünde görev yaptıklarına göre gerek ölçeğin tamamında gerekse alt boyutların hiç birisinde öğrenme ve yenilenme becerileri, yaşam ve kariyer becerileri ya da bilgi, medya ve teknoloji becerileri açısından aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Tüm bu ölçek ve alt boyutları bakımından ilkokulda, ortaokulda ya da lisede görev yapmaları bakımından öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerilerine ilişkin özyeterlik algı düzeyleri ya birbirine çok yakın ya da aralarındaki farkın çeşitli rastsal değişkenlerden kaynaklandığı söylenebilir.

5. SONUÇ

21. yüzyıl becerileri, yaşamın her alanında her demografiden kişiler için geçerli olan çok boyutlu becerilerin genel adıdır. Bu becerilerin ne olduğu hakkında literatürde çalışmalar devam etmekle birlikte genel olarak eğitim başladığı yönünde görüşleri olduğu görülmektedir. Zira 21. yüzyıl becerilerinin odağında eğitim ve gelişme söz konusu olduğunda bu noktada özel bir önemle öğretmenlere büyük görevler düşmektedir. Öğretmenlerin ise 21. yüzyıl becerileri kapsamında özyeterliliklerinin olması aranmaktadır. Zira 21. yüzyıl becerilerinde yer alan becerilerin sonraki kuşaklara aktarılmasında öğretmenler taşıyıcı ve aracı bir role sahiptir. Bu kapsamda yapılan araştırma sonucunda elde edilen sonuçlara bakıldığında öncelikle katılımcı öğretmenlere “21. Yüzyıl becerilerinin neler olduğunu biliyor musunuz?” sorusu yöneltilmiştir. Bu sorula alınan yanıtlara bakıldığında ilkokul ve ortaokulda görev yapan öğretmenler %52 ile lisede görev yapan öğretmenlerin evet cevabını verdiği %33’ten daha yüksek oranda evet cevabını verdiği görülmektedir. Verilen hayır cevabında okul türleri arasında herhangi bir fark yokken lisede görev yapan öğretmenlerin kısmen cevabı %54 ile ilkokuldaki öğretmenlerin %40 ile verdiği kısmen cevabından daha yüksek çıktığı tespit edilmiştir.

Cinsiyet değişkeninde özyeterlik bakımından kadın ve erkekler arasında herhangi bir fark yoktur. Alt boyutlardan öğretmenlerin öğrenme ve yenilenme becerileri bakımından cinsiyet değişkeni açısından karşılaştırmalarında kullanılan Mann Withney testi neticesinde aralarındaki puan ortalamaları farkının istatistiksel olarak anlamlı olmadığı bu farkın rastgelelikten kaynaklandığı söylenebilir (p=0,79>0,05). Benzer şekilde kadın ve erkek öğretmenlerin bilgi, medya ve teknoloji becerileri açısından da aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür (p=0,52>0,05). Gerçekleştirilen analizlerde yaşam ve kariyer becerileri açısından kadın ve erkek öğretmenler arasında ortalama puanlar açısından bir fark olduğu ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu kadın öğretmenlerin, erkek öğretmenlere göre yaşam ve kariyer becerileri açısından daha yüksek bir ortalamaya sahip olduğu söylenebilir (p=0,02<0,05).

Öğretmenlerin eğitim düzeyleri açısından alt boyutların incelenmesinde öğretmenlerin eğitim düzeyleri açısından öğrenme ve yenilenme becerileri puan ortalamalarının ve yaşam ve kariyer becerileri puanlarının neredeyse ortalama puanlarla aynı olduğu var olan bu farkların ise istatistiksel olarak anlamlı olmadığı söylenir (p=0,2>0,05 p=0,22>0,05). Diğer bir alt boyut olan bilgi, medya ve teknoloji becerileri puan ortalamaları incelendiğinde her ne kadar lisansüstü eğitim düzeyine sahip olan öğretmenlerin daha yüksek bir ortalamaya sahip oldukları görülse de gerçekleştirilen Mann Withney testi neticesinde söz konusu olan ortalamalar arasındaki bu puan farkının istatistiksel olarak anlamlı olmadığı ve tamamen rastgelelikten kaynaklandığı söylenebilir (p=0,57>0,05).

Öğretmenlerin meslekte geçirilen zaman bakımından diğer gruplar arasında özyeterlik bakımından farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı söylenebilir (p>0,05). Mesleki deneyim bakımından gerçekleştirilen Kruskal Wallis testi neticesinde ölçeğin alt boyutlarından yaşam ve kariyer becerileri açısından öğretmenlerin meslekte geçirdikleri süre arasında anlamlı bir fark görülmemiştir (p=0,15>0,05). Diğer yandan öğrenme ve yenilenme becerileri alt boyutu açısından öğretmenlerin meslekte geçirdikleri süre bakımından istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0,046<0,05). Bu farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunun tespiti için öğretmenlerin meslekteki deneyimleri ikili gruplar halinde karşılaştırılmış ve öğretmenliğinin 5-10 yıl arasında olanların, 10-15 yıl arasında ve 20 yıl ve daha fazla süre öğretmenlik yapanlardan, öğrenme ve yenilenme becerileri açısından daha yüksek bir ortalamaya sahip olduğu, aralarındaki bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu söylenebilir (p=0,013<0,05 p=0,004<0,05). Meslekte geçirilen zaman bakımından geriye kalan gruplar arasında öğrenme ve yenilenme becerileri bakımından farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür (p>0,05). Öğretmenlerin meslekte geçirdikleri süre bakımından bilgi, medya ve teknoloji becerileri puan ortalamaları incelendiğinde bu beceri düzeyleri arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0,0001<0,05). Bu farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunun tespiti için öğretmenlerin meslekteki deneyimleri ikili gruplar halinde karşılaştırdığında mesleğinin ilk 5 yılında olanlar ile 10-15 yılında olan öğretmenler arasında fark yokken (p=0,36>0,05) 5-10 yılında olanların meslekte 10-15 yılında olan öğretmenlerden daha yüksek bilgi, medya ve teknoloji becerileri düzeyine sahip olduğu görülmüştür (p=0,02<0,05). Bu fark 10-15 ile 15-20 yıl arasında, 15-20 yıl ile de 20 yıl ve daha fazlasında istatistiksel olarak anlamlı değilken (p=0,16>0,05 p=0,6>0,05) 10-15 yıl olanlar 20 yıl ve daha fazla mesleki deneyime sahip öğretmenlerden daha yüksek bir düzeye sahiptir (p=0,04<0,05).

Gruplar arasındaki bu farklılıklar ve farksızlıklar göz önünde bulundurulduğunda genel olarak, öğretmenlerin meslekte geçirdikleri süre ile bilgi, medya ve teknoloji becerileri düzeyleri arasında ters bir ilişkinin olduğu ve meslekteki bu süre arttıkça bilgi, medya ve teknoloji becerileri düzeylerinin azaldığı %95 güven düzeyinde α=0,05 yanılma payı ile söylenebilir (p<0,05).

Ölçeğin alt boyutlarının yaş değişkenine göre incelenmesinde kullanılan Kruskal Wallis testi neticesinde öğretmenlerin öğrenme ve yenilenme becerileri algı düzeyleri ve yaşam ve kariyer becerileri algı düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmazken (p=0,88>0,05 p=0,98>0,05) bilgi, medya ve teknoloji becerileri açısından yaş değişkeni bakımından aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu söylenebilir (p=0,0001<0,05). Bu farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunun tespiti için öğretmenlerin bulundukları yaş aralıkları ikili gruplar halinde karşılaştırılmış ve 40 yaşının altında olan öğretmenlerin bilgi, medya ve teknoloji becerileri algı düzeyleri arasında bir fark olmadığı görülmüştür (p=0,44>0,05). Aynı şekilde 40 yaşından daha fazla yaşa sahip olan öğretmenlerin de kendi aralarında bilgi, medya ve teknoloji becerileri algı düzeyleri arasında anlamlı bir fark yokken (p=0,10>0,05) 40 yaşından daha genç olan öğretmenlerin 40 yaşından daha yüksek yaşta olan öğretmenlere göre bilgi, medya ve teknoloji becerileri algı düzeylerinin daha yüksek olduğu söylenebilir (p=0,0001<0,05).

Elde edilen bulgular ve analizler neticesinde araştırmaya katılan öğretmenlerin 21 yüzyıl becerileri özyeterliliklerinde demografik faktörlerden öğretmenlerin eğitim düzeyleri arasında bir farklılık olmadığı, meslekte geçirilen zaman bakımından öğrenme ve yenilenme becerileri alt boyutu açısından öğretmenlerin meslekte geçirdikleri süre bakımından istatistiksel olarak anlamlı olduğu, yaş değişkenine göre bilgi, medya ve teknoloji becerileri açısından yaş değişkeni bakımından aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Bu tespitlere göre öğretmenlerin 21 yüzyıl becerileri kapsamında özyeterliklerinin arzu edildiği gibi sağlanması ve sürdürülmesinde sürekli eğitim, hizmet içi eğitim, uygulamalı eğitim gibi süreçlerle kazanımlarının artırılması gerektiği ifade edilebilir.

KAYNAKÇA

1. Alkayiş A (2021). Eğitim felsefesi perspektifinden dijitalleşme ve Eğitim 4.0.Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (BUSBED),11(21): 221-237.

Indexed at, Google Scholar

2. Anagün ŞS, Atalay N, Kılıç Z, & Yaşar S (2016). Öğretmen adaylarına yönelik 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması.Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,40(40): 160-175.

Indexed at, Google Scholar, Crossref

3. Ananiadou K, Claro M (2009) 21st Century Skills and Competences for New Millennium Learners in OECD Countries. OECD Education Working Papers, No. 41, OECD Publishing, Paris.

Indexed at, Google Scholar   , Crossref

4. Arslan A (2018). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygıları ve akademik özyeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi.International e-Journal of Educational Studies,2(3): 26-43.

Google Scholar, Crossref

5. Aytaça A (2018). Öğretmenlerin Özyeterlik Algılarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi.Academy Journal of Educational Sciences,2(1): 29-41.

Indexed at, Google Scholar  

6. Bandura A (1977). Self-Efficacy: Toward A Unifying Theory Of Behavioral Change. Psychogical Review, 84(2): 191–215.

Indexed at, Google Scholar, Crossref

7. Berkant HG, Ekici G (2007) Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde öğretmen özyeterlik inanç düzeyleri ile zekâ türleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1): 113-132.

Indexed at, Google Scholar

8. Boyacı ŞDB, Özer MG (2019) Öğrenmenin geleceği: 21. yüzyıl becerileri perspektifiyle Türkçe dersi öğretim programları.Anadolu Journal of Educational Sciences International,9(2): 708-738.

Google Scholar, Crossref

9. Bulut İ (2022) Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının 21. Yüzyıl Becerilerinin Bir Yordayıcısı Olarak Yaratıcı Düşünme Eğilimleri.Euroasia Journal Of Social Sciences & Humanities,9(29): 50-74.

Indexed at, Google Scholar

10. Bumen NT. (2010). The relationship between demographics, self efficacy, and burnout among teachers.Eurasian Journal of Educational Research,40: 17-36.

Google Scholar

11. Cansoy R (2018) Uluslararası Çerçevelere Göre 21. Yüzyıl Becerileri ve Eğitim Sisteminde Kazandırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4): 3112-3134.

Google Scholar

12. Caprara GV, Barbaranelli C, Steca P, Malone PS (2006) Teachers’ self-efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students’ academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44: 473-490.

Google Scholar, Crossref

13. Cemaloğlu N, Arslangilay AS, Üstündağ MT, & Bilasa P (2019) Meslek lisesi öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri özyeterlik algilari.Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,20(2): 845-874.

Google Scholar

14. Cho Y, Shim SS (2013) Predicting teachers’ achievement goals for teaching: The role of perceived school goal structure and teachers' sense of efficacy. Teaching and Teacher Education, (32): 12-21.

Google Scholar, Crossref

15. Çakır Ö, Kan A, Sünbül Ö (2006) Öğretmenlik meslek bilgisi ve tezsiz yüksek lisans programlarının tutum ve özyeterlik açısından değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1): 36-47.

Google Scholar

16. Çolak İ, Yorulmaz Yİ, & Altınkurt Y (2017) Öğretmen özyeterlik inancı ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması.Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,4(1): 20-32.

Google Scholar, Crossref

17. Erten P (2020) Öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ve bu becerilerin kazandırılmasına yönelik görüşleri.Milli Eğitim Dergisi,49(227): 33-64.

Google Scholar

18. Gelen İ (2017) P21-Program ve öğretimde 21. yüzyıl beceri çerçeveleri (ABD Uygulamaları).Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi,1(2): 15-29.

Google Scholar

19. Ghafar A (2020) Convergence between 21st century skills and entrepreneurship education in higher education institutes.International Journal of Higher Education9(1): 218-229.

Google Scholar

20. González-Pérez LI, Ramírez-Montoya MS (2022) Components of Education 4.0 in 21st century skills frameworks: systematic review.Sustainability,14(3): 1493.

Google Scholar   , Crossref

21. Göksün DO, Kurt AA (2017) Öğretmen adaylarının 21. yy. öğrenen becerileri kullanımları ve 21. yy. öğreten becerileri kullanımları arasındaki ilişki.Eğitim ve Bilim,42(190): 107-130.

Google Scholar, Cross Ref

22. Greiff S, Kyllonen P (2016) Contemporary assessment challenges: The measurement of 21st century skills.Applied Measurement in Education,29(4): 243-244.

Google Scholar, Crossref

23. Gültekin M (2020) Değişen toplumda eğitim ve öğretmen nitelikleri.Anadolu Journal of Educational Sciences International,10(1): 654-700.

Google Scholar, Crossref

24. Gür Z, Güler Z, Genç CB, Cabbar BG, Karamete A (2022) 21. yy becerileri ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması.Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi,25(1): 215-232.

Google Scholar, Crossref

25. İncik Yalçın E (2020) Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve 21. yüzyıl öğreten becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2): 1099-1112.

Google Scholar, Crossref

26. Kahila J, Valtonen T, Tedre M, Mäkitalo K, Saarikoski O (2020) Children’s experiences on learning the 21st-century skills with digital games.Games and Culture,15(6): 685-706.

Google Scholar, Crossref

27. Kolata F (2022)Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Dijital Vatandaşlık ile 21. Yüzyıl Becerileri Özyeterlilik Algılarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.

Google Scholar

28. Kozikoğlu İ, Özcanlı N (2020) Öğretmenlerin 21. yüzyıl öğreten becerileri ile mesleğe adanmışlıkları arasındaki ilişki. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(1): 270-290.

Google Scholar

29. Liesa-Orús M, Latorre-Cosculluela C, Vázquez-Toledo S, Sierra-Sánchez V (2020) The technological challenge facing higher education professors: Perceptions of ICT tools for developing 21st century skills.Sustainability,12(13): 5339.

Google Scholar, Crossref

30. Mete G (2021) Türkçe öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri özyeterlik algısı.Turkish Studies-Education,16(2): 1035-1047.

Google Scholar

31. Miller AD, Ramirez EM. Murdock TB (2017) The influence of teachers’ selfefficacy on perceptions: Percieved teacher competence and respect and student effort and achievement. Teaching and Teacher Education, (64): 260-269.

Google Scholar, Crossref

32. Ocak G, Eğmir E (2014) Öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi 2(1): 27-45.

Google Scholar

33. Orhan Göksün D (2016) Öğretmen adaylarının 21. yy. öğrenen becerileri ve 21. yy. öğreten becerileri arasındaki ilişki. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.

Google Scholar

34. Özaydın TE, Çavaş P, Cansever BA (2017) Sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik inançlarının değerlendirilmesi.Ege Eğitim Dergisi,18(1): 1-30.

Google Scholar, Crossref

35. Öztemel E (2018) Eğitimde yeni yönelimlerin değerlendirilmesi ve eğitim 4.0.Üniversite Araştırmaları Dergisi,1(1): 25-30.

Google Scholar, Crossref

36. Saykılı A (2018) Dünden yarına eğitim paradigmaları: Sanayi modeli eğitim dijital çağda yeterli mi?.Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi,4(2): 189-198.

Google Scholar

37. Szabo ZK, Körtesi P, Guncaga J, Szabo D, Neag R (2020) Examples of problem-solving strategies in mathematics education supporting the sustainability 21st-century skills.Sustainability,12(23): 10113.

Google Scholar, Crossref

38. Şahin C, Şahin S (2017) Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutumları, Öz-Yeterlik İnançları ve Öğrenciyi Tanıma Düzeyleri.Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,15(2): 224-238.

Google Scholar

39. Tuğluk MN, Özkan B (2019) MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programının 21. yüzyıl becerileri açısından analizi.Temel Eğitim,1(4): 29-38.

Google Scholar

40. Uçak S, Erdem H (2020). Eğitimde yeni bir yön arayışı bağlamında ‘21. yüzyıl becerileri ve eğitim felsefesi’.Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi,6(1): 76-93.

Google Scholar   , Crossref

41. UNESCO (2015). Rethinking Education. Towards a Global Common Good? UNESCO: Paris, France.

Google Scholar  

42. Urbani JM, Roshandel S, Michaels R, Truesdell E (2017) Developing and modeling 21st-century skills with preservice teachers.Teacher Education Quarterly,44(4): 27-50.

Google Scholar  

43. Uyar A, Çiçek B (2021) Farklı branşlardaki öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri.IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (9): 1-11.

Google Scholar, Crossref

44. Yalçın S (2018) 21. yüzyıl becerileri ve bu becerilerin ölçülmesinde kullanılan araçlar ve yaklaşımlar.Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES),51(1): 183-201.

Google Scholar, Crossref

45. Yıldırım R, Utkugün C, Yurtseven R (2022) Öğretmenlerin 21. Yüzyıl Becerilerinin Öğretimine İlişkin Öz Yeterlik Algıları/Teachers' Perceptions of Self-Efficacy in Teaching 21st-Century Skills.e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi,13(6): 28-44.

Google Scholar

46. Yılmaz M, Gerçek C, Köseoğlu P, Soran H (2006) Hacettepe üniversitesi biyoloji öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgili öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30: 278-287.

Google Scholar

47. Yılmaz A (2021) The effect of technology integration in education on prospective teachers' critical and creative thinking, multidimensional 21st century skills and academic achievements.Participatory Educational Research,8(2): 163-199.

Google Scholar, Crossref